Demir-çelikte kritik tarih yaklaşıyor

AB’nin iklim değişikliği ile çaba kapsamında hayata geçirdiği kanun ve uygulamaların Türkiye çelik dalına tesirlerini pahalandıran KPMG Türkiye Metal ve Maden Dal Başkanı Burak Yıldırım, “AB ülkeleri tarafından ithal edilecek sanayi ürünlerine, karbon emisyonlarına göre ek vergi getiren paketten ilk olarak demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre ve elektrik sektörlerinin etkilenmesi bekleniyor” ikazında bulunarak 2026 yılına işaret etti.

KPMG’nin global çapta çelik bölümünde yaşanan gelişmelerin yer aldığı “Çelik Sektörel Bakış – 2022” raporunda verilen bilgilere nazaran AB, Paris İklim Mutabakatı amaçları doğrultusunda 2019 yılında Yeşil Mutabakatı ilan ederek 2050 yılına kadar karbon nötr olma amacını ortaya koydu. 2021 yılında ise İklim Kanunu ve beraberinde 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 55 oranında azaltma amaçlarını ilan etti. 2021’de ise Sınırda Karbon Düzenlemesi (SKD) olarak belirtilen mekanizmayı açıklayarak Türkiye’yi de bu sürece dahil etmiş oldu.

Sertifika gerekecek
Emisyon Ticaret Sistemi kurallarına göre AB’deki üreticiler belirlenen eşik kıymetlerin üzerinde karbon salımı yapması durumunda karbon sertifikalarına gereksinim duyuyor. Bu durum üreticilere değerli maliyetler doğururken AB’ye mal satan ve rastgele bir emisyon fiyatı ödemeyen öbür ülkelere karşı rekabet gücünü yitirmesine neden oluyordu.

Bu dezavantajı engellemek ismine AB SKD sistemini kurguladı. SKD düzeneği ile AB dışına kayan üretimden kaynaklı karbon kaçağının ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Bu sebeple AB dışından satın alınan kimi mallara karbon fiyatlandırması uygulanması planlanıyor.

Sertifika mecburiliği ek maliyet getirecek

Türkiye çelik kesiminin bu sürece hazırlıklı olması gerektiğinin farkında olduğunu söyleyen Yıldırım, açıklamasının devamında şunları söyledi: “AB 2026 yılına kadarki süreyi ön hazırlık devri olarak belirlemiş olup bu süreçte ithalatçıların üretim teknolojisini (cevherden veya hurdadan) ve üretimde kullanılan güç karşılığı karbon emisyonlarını raporlaması bekleniyor.

1 Ocak 2026 tarihinden itibaren üreticiler için sertifika temini mecburî olacak, bu da beraberinde ihracatçılara maliyet olarak yansıyacaktır. AB uygulamaları ile uyumlu olacak biçimde kendi ETS sistemimizi kurma konusu öncelikli başlıklar ortasında yer alıyor. Bununla birlikte toplanacak karbon vergileri ile oluşacak fon tekrar dal oyuncularının sürdürülebilirlik projelerini desteklemek maksadıyla kıymetlendirilebilir.

Diğer yandan teknolojik yatırımlar ile ham unsur kaynaklarının takip sistemini oluşturarak 2026 yılına kadar altyapı olarak da hazır olmamız gerekiyor. Bu halde bir yapılanma ile 2026 sonrası SKD devreye girdikten sonra karşılaşacağımız maliyetleri minimuma indirme fırsatımız olacaktır.”